W dzisiejszym poście chciałam nawiązać do sztuki walki, jaką jest Aikido. Fragmenty pochodzą z pracy licencjackiej KONRADA KOGUTA, a tematem jest:
AIKIDO- SZTUKA WALKI JAKO FORMA SOCJALIZACJI
Rozdział 1. Problematyka: Aikido- sztuki walki jako formy socjalizacji w świetle literatury
przedmiotu.
1. Ogólna charakterystyka definicji sztuk walki
Sztuki walki są metodami walki, które kształcą adeptów samoobrony, uczą umiejętności opanowania agresji oraz obniżają poziom strachu. Często zdarza się, że są fałszywie utożsamiane ze sportami i systemami walki. Różnica wynika z tego, iż systemy walki zostały stworzone do celów wojskowych, aby w krótkim czasie nauczyć osobę ćwiczącą szybkiego wyeliminowania nieprzyjaciela, a sporty walki kładą akcent na współzawodnictwo sportowe, natomiast sztuki walki zakładają sobie za zadanie nie tylko fizyczne przygotowanie adepta do walki, lecz również rozwijają psychikę oraz ducha walki. Według autorów: J. Miłkowskiego, S. Makuchy, E. Miłkowskiej „ sztuka wojenna oznacza jednak raczej sztukę dowodzenia na różnych szczeblach niż indywidualną sprawność fizyczną żołnierza, stąd lepszym terminem okazały się sztuki walki”1. G. Shioda w Dynamicznym aikido stwierdza, iż: „ Japończycy określali sztuki walki słowem bujutsu. Pierwszy jego człon- bu oznaczał wojskowy wojenny, natomiast drugi- jutsu oznaczał sztukę. Gdy po 1860 roku zakończył się w Japonii okres średniowiecza, sztukami walki zaczęto interesować się bardziej pod kątem filozoficznym, jakie ze sobą niosły. Aby podkreślić to przesunięcie nacisku z zastosowań czysto utylitarnych na bardziej duchowe, znak jutsu został zastąpiony znakiem dō. Termin dō został zapożyczony z zenu i oznacza drogę, ścieżkę wiodącą poprzez praktykę ku oświeceniu”2. Termin bujutsu oznacza kwalifikacje wyćwiczone oraz wytrenowane, które skutkują zdobyciem w późniejszym czasie umiejętności, jakie mogą być wykorzystane w trakcie walki3. Tradycyjne sztuki walki wywodzące się z Japonii nazywano Bujutsu, są to ewoluujące na przestrzeni lat techniki walki, które są w dalszym ciągu wykorzystywane oraz skuteczne4. Japońskich sztuk walki uczono w dojo, było to miejsce będące czymś więcej niż sala gimnastyczna, często zaś stanowiący element budynku świątyni.
W Japonii istnieje bardzo dużo rodzajów sztuk walki, które są znane na całym świecie oraz cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem jak i popularnością.
Przykładowe japońskie sztuki walki.
Sztuki walki z bronią :
Kyudo- czyli łucznictwo
Jobajutsu- jeździectwo
Kenjutsu- szermierka
Jo- walka kijem
Tantojutsu- walka nożem
Yarijutsu- walka włócznią
Sztuki walki bez broni:
Karate
Sumo
Jujitsu
Judo
Aikido
Yawara
Rozwój sztuk walki możemy podzielić na cztery okresy w biegu historii. Pierwszy z nich jest innowacyjny, mówiący o warunkach powstania tworzywa późniejszej sztuki, jakimi są techniki walki. W okresie rafinacji rzeczywistość terenu bitwy konstruowana była w system i pojawiało się dla niego ideowe spoiwo. Trzeci okres, czyli modernistyczny mówi o konsekwencjach powstałych w czasie zderzenia japońskiego średniowiecza ze światem XIX i XX wieku. Natomiast okres współczesny dodany jest by zachować porządek chronologiczny, ponieważ ewolucja odbywa się na naszych oczach i trudno ją rozważnie omawiać bez dystansu czasowego6. Kulturę Dalekiego Wschodu w drugiej połowie XX wieku obdarowano dużym zainteresowaniem, poprzez rosnące znaczenie ekonomiczne i polityczne Orientu oraz zaczęto przyglądać mu się o wiele bardziej skrupulatnie i kompleksowo. Najskuteczniejszym nośnikiem informacji o Dalekim Wschodzie stały się orientalne sztuki walki, które były zagadkowe i spektakularne. Poprzez brak wyczerpującej literatury dotyczącej sztuk walki stały się znane, jako bardzo powierzchowne. Uwzględniając fakt, że dalekowschodnie sztuki walki nie były znane całemu światu,
to dziś przeżywają swój rozkwit oraz cieszą się dużą popularnością wśród młodych jak i starszych osób. Rzeczywiste przyswajanie sztuk walki zwłaszcza w dzisiejszych czasach wymaga dogłębnej i dokładnej refleksji7. Zainteresowanie Kultury Zachodniej tym tematem wywołane było przez sporą ilość filmów lat 70-tych XX wieku, w których pokazywano w niebywale efektowny sposób sceny zawierające elementy sztuk walki, w których mistrzowie walki zaciekawiali czymś nowym. Współczesny europejczyk, który dość ma codziennego stylu życia chce, co najmniej przez moment wyciszyć się, stać się osobą cieszącą się z psychicznej i fizycznej sprawności do późnej starości8.Sztuk walki nie da się opanować z książek, lecz mogą być pomocne, jako forma czerpania informacji w wyjaśnieniu historycznego i kulturowego kontekstu sztuki walki9. W japońskich sztukach walki obowiązuje tak zwany kodeks Bushido, są to pewne postawy w walce, życiu. Kodeks Bushido dawniej nie był spisywany, był jednak znany małej grupie społecznej samurajów, który przedstawiał jakimi wartościami powinien kierować się wojownik. Przedstawiał on takie wartości jak:
- Prawość,
-Honor,
-Braterstwo,
- Odwaga
Dziś mistrzowie sztuk walki starają się kontynuować tradycyjny przekaz Bushido poprzez tradycje i wartości jakie przetrwały. Sztuki walki nie są już tylko sztuką wojenną, które skupiały się głównie na przygotowaniu adepta do wojen na polu bitwy, lecz stały się okazją do uzyskania lepszej sprawności fizycznej, harmonii wewnętrznej. Ciężki trening i dyscyplina pozwala stawić czoła naszym słabościom. W dzisiejszych czasach uprawiać może je każdy, ponieważ pomagają nam się rozwinąć duchowo jak i fizycznie, dlatego każdy, kto ćwiczy znajdzie w nich coś dla siebie. Dalekowschodnie sztuki walki są efektywne i bardzo widowiskowe. Zaczęto to pokazywać w filmach, takich jak: Wejście Smoka z Brucem Lee, co spowodowało duże zainteresowanie nimi na zachodzie. Tego typu filmy wpłynęły w dużym stopniu na zainteresowanie ludzi, którzy chcieli utożsamić się z idolem i rozpoczęli uprawiać sztuki walki. Mistrzami zostają osoby, które poświęciły wiele lat na udoskonalanie swoich umiejętności, którym nie każdy potrafi się poświęcić i poddać żmudnej dyscyplinie treningowej.
2. Japońska sztuka walki- aikido
Aikido jest jedną z wielu sztuk walki wywodzących się z Japonii. Za twórcę i wielkiego mistrza aikido uważa się Morihei Ueshibę. Sztuka ta powstała na początku XX wieku w oparciu o doświadczenia, jakie zdobywał trenując inne sztuki walki. Aikido uważa się za sztukę walki, ponieważ nie przygotowuje osób ćwiczących tylko i wyłącznie pod względem fizycznym, ale również kładzie nacisk na rozwój psychiczny i duchowy, dlatego można powiedzieć, że aikido jest połączeniem ciała i umysłu.
Aikido może ćwiczyć każdy bez względu na wiek czy płeć. Jak bowiem zauważyli J. Santorski, P. Bernaś, P. Olesiak: „aikido jest sztuką niestawiania oporu, tajemnica sukcesu tkwi w rozpoznawaniu nadarzających się okazji, a gdy już je rozpoznasz, musisz mieć dość pewności siebie, aby działać”11. A. Westbrook, O. Ratti piszą: „ Aikido jest szczególną metodą walki rozwiniętą przez japońskiego mistrza Morihei Ueshiba, która opiera się na praktycznych ruchach samoobrony zaczerpniętych ze sztuk posługiwania się mieczem i włócznią, jujutsu, aikijutsu i innych, starożytnych, bardziej ezoterycznych sztuk walki. W aikido od samego początku praktyki nacisk kładziony jest na charakterystyczną koncentrację myśli i akcji oraz posługiwanie się energią wewnętrzną ki, które to czynniki sprawiają, że sztuka ta jest tak bardzo intrygująca. Aikido jest unikalną metodą samoobrony równie efektywną przeciw jednemu, jak przeciw wielu napastnikom”12. Współczesne aikido opiera się na długoletniej tradycji sztuk walki, których źródłem były wojny, więc nie liczył się sposób pokonania przeciwnika, lecz jego wyeliminowanie13. Morihei Ueshiba sztuk walki kształcił się u mistrza Sokaku Takedy w latach 1915- 1922, gdzie jako jeden z nielicznych odebrał certyfikat, który pozwalał uczyć Daitoryu. Twórca aikido uczył się również kenjutsu ( sztuka walki mieczem), jujutsu ( sztuka walki kijem), sojutsu ( sztuka walki włócznią). Umiejętności, jakie zdobył modyfikował przez lata, a sztuka walki, którą rozwijał przybierała różne określenia do czasu, gdy w 1944 roku ostatecznie przyjęła nazwę aikido. Na początku lat pięćdziesiątych XX w. aikido zaczęto propagować na zachodzie, gdzie swoje początki miało w Stanach Zjednoczonych. Od samego początku cieszyło się dużym powodzeniem i zaciekawieniem technikami wykonywanymi z niewielkim nakładem siły i niezwykłą delikatnością. Aikido w Polsce, a dokładnie w Szczecinie pojawiło się dopiero w 1976 r., pierwszą sekcję poprowadził M. Osiński. Początki były bardzo trudne, ponieważ wiedza trenerów opierała się na zagranicznych książkach o aikido. Dzisiaj istnieje w Polsce bardzo duża liczba sekcji, które prowadzą świetnie wytrenowani instruktorzy posiadający mistrzowskie stopnie, czyli czarne pasy. Dziś ta sztuka walki jest uprawiana przez ludzi na całym świecie.
Aikido jest bardzo wszechstronną sztuką walki, w której adepci uczą się walki wręcz oraz uczy posługiwania się bronią taką jak Jo, czyli krótkim drewnianym kijem o długości około 130 cm, Bokken, czyli drewnianym japońskim mieczem oraz Tanto, czyli nożem ( najczęściej drewnianym)17. Wszystkie techniki wykonywane bez broni są w identyczny sposób wykonywane z bronią, czyli oznacza to, że ruch ciała jaki jest wykonywany przed atakiem napastnika jest identyczny bez broni jak z bronią.
Strój noszony przez osoby uprawiające aikido nie różni się zasadniczo od ubioru używanego, w innych sztukach walki takich jak na przykład jujutsu czy judo, składa się ze spodni (zubon), białej bluzy (keikogi), pasa, który można podzielić na: biały noszony przez uczniów od szóstego do pierwszego kyu oraz czarny należący do mistrzów. Do ubioru należy również hakama, czyli szerokie spodnie, którą mają prawo nosić tylko mistrzowie lub wszyscy w danej sekcji, co jest kwestią ustaloną przez organizację. Osoby przychodzące na trening aikido powinny mieć czyste kimono, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest posiadanie drugiego kompletu gi, zabronione jest również trenowanie w zegarkach, kolczykach, łańcuszkach oraz innej biżuterii ze względu na bezpieczeństwo osoby noszącej jak i innych osób.
Charakterystyczny dla Japońskich sztuk walki jest podział na stopnie uczniowskie, tak zwane kyu i mistrzowskie dan. Osoby, które zaczynają się uczyć sztuki walki aikido zdają egzaminy na stopnie kyu zazwyczaj od szóstego do pierwszego, ale również zdarzają się szkoły sztuk walki, w których system stopni kyu zaczyna się od siódmego do pierwszego kyu20. Stopnie mistrzowskie, czyli instruktorów, nauczycieli w aikido zaczynają się od pierwszego dan, natomiast kończą się najwyższym stopniem w hierarchii- dziesiątym dan. Kryteria egzaminacyjne obejmują znajomość konkretnych technik, wyznaczają również czas jaki kandydat powinien spędzić w dojo na ćwiczeniach. Wymagania te nie wszędzie są identyczne i zależą one od organizacji aikido w różnych krajach. Uczniowie uprawiający aikido noszą białe pasy i zdają egzaminy na stopnie kyu, natomiast osoby posiadający stopnie mistrzowskie noszą czarne pasy i zdają egzaminy na stopnie dan.
Stopnie w aikido:
Stopnie uczniowskie- kyu;
Rokkyu- dzierżawca stopnia 6 kyu
Gokyu- dzierżawca stopnia 5 kyu
Yonkyu- dzierżawca stopnia 4 kyu
Sankyu- dzierżawca stopnia 3 kyu
Nikyu- dzierżawca stopnia 2 kyu
Ikkyu- dzierżawca stopnia 1 kyu
Stopnie mistrzowskie- dan:
Shodan- dzierżawca stopnia 1 dan
Nidan- dzierżawca stopnia 2 dan
Sandan- dzierżawca stopnia 3 dan
Yodan- dzierżawca stopnia 4 dan
Godan- dzierżawca stopnia 5 dan
Rokudan- dzierżawca stopnia 6 dan
Shichidan- dzierżawca stopnia 7 dan
Hachidan- dzierżawca stopnia 8 dan
Kudan- dzierżawca stopnia 9 dan
Judan- dzierżawca stopnia 10 dan
W aikido stopnie mistrzowskie zdaje się w formie egzaminu tylko do czwartego dan, gdyż od piątego dan przyznawane są za popularyzowanie i działanie na rozwój tej sztuki walki. Miejsce, w jakim uprawia się aikido nazywa się dojo. Termin ten oznaczał miejsce w świątyni, w jakim mnisi ćwiczyli oddychanie, koncentrację. Teraz nazwę tę stosuje się w stosunku do całego budynku, w którym jest szatnia, sanitariaty oraz sala z matą do ćwiczeń zwaną tatami. Na dojo obowiązują pewne zasady, etykieta jakiej nie ma na typowej sali gimnastycznej. Wchodząc, aikidocy muszą podporządkować się zasadom tu obowiązującym, czyli dyscyplinie, szacunku do innych osób, a przede wszystkim do instruktora, dyscyplina uczy poszanowania innych oraz pomaga znaleźć spokój wewnętrzny. Etykieta dojo jest ściśle określona, wynika z kultury japońskiej, to znaczy adepci aikido wchodząc na salę powinni się ukłonić w pozycji stojącej pochylając tułów do przodu. Następnie czekając na rozpoczęcie zajęć adept powinien usiąść w pozycji seiza na macie. Pozycji tej dokonuje poprzez wycofanie lewej nogi do tyłu i klęknięcie na niej, następnie dołącza do lewej nogi prawą nogę.
Aikidocy siadają w pozycji seiza po stronie shimoza, czyli w miejscu przeznaczonym dla uczniów, którzy zajmują miejsca od lewej strony z najniższymi stopniami do prawej z największymi stopniami. Zajęcia rozpoczyna instruktor, który zasiada w miejscu które ujmuje się kamiza. Instruktor i uczniowie kłaniają się w stronę kamiza, następnie nawzajem do sobie. Trening aikido rozpoczyna się i kończy po dokonaniu tych wszystkich czynności.
Etykieta w dojo jest bardzo ważnym elementem, ponieważ ułatwia zachowanie harmonii, porządku w trakcie treningu, wiadomo kto prowadzi trening, jak należy się zachowywać, każdy wzajemnie się szanuje. Zachowania wyniesione podczas treningów są widoczne również w codziennych sytuacjach np. szacunek do innych osób, samokontrola. Zasady obowiązujące na dojo pochodzą z japońskiej kultury, na których widoczny jest szacunek, dzięki temu aikidocy doskonalą samych siebie, jest to wyjątkowe miejsce pozwalające zetknąć się z innym światem, inną kulturą. Aikido jest sztuką walki, w której trzeba być ostrożnym, ponieważ z powodu braku podporządkowania się zaleceniom instruktora można w bardzo łatwy i zarazem szybki sposób spowodować sobie lub u partnera uraz lub poważną kontuzję. Sztuka ta wymaga odpowiedzialności i poważnego podejścia do treningu, ponieważ na treningu wykonuje się na partnerze bardzo dużo technik na stawy łokciowe, nadgarstki oraz stawy ramienne. Instruktorzy pokazując techniki mają świadomość niebezpieczeństwa jakie mogą one spowodować jeśli wykonuje się je niedokładnie27. Aikido jest sztuką walki pozwalającą na rozwój fizyczny jak i duchowy , uczącą harmonii, koncentracji oraz pewności siebie, która jest bardzo potrzebna, by w pełni należycie posługiwać się wewnętrzną energią. Twórca Morihei Ueshiba udoskonalał ją przez lata, dzięki czemu Aikido stało się możliwością pozwalającą na zdobycie umiejętności samoobrony.
3. Podstawowe techniki walki wykorzystywane przez adeptów
Człowiek jest istotą, która z natury walczy. Zawsze znajdywano powody by doprowadzić do konfliktu. Na początku istnienia ludzkości, ludzie walczyli o jedzenie lub miejsce w jaskini, jednak na przestrzeni wieków ich potrzeby zmieniały się. Chęć posiadania tak wzrosła, że ludzie zaczęli walczyć między sobą o rzeczy ważne jak i te mniej znaczące. Tron, władza, pieniądze były największym priorytetem, którym zaczęli kierować się ludzie. Dziś obowiązuje prawo, które zakazuje naruszać nietykalność cielesną drugiej osoby. W Polsce również taki przepis obowiązuje. Konsekwencje nie przestrzegania tego przepisu zawarto w kodeksie karnym.
Konsekwencje spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Zdarzają się sytuacje, kiedy ludzie są atakowani przez chuliganów, bandytów na ulicy w celu dokonania kradzieży drogocennych rzeczy np. telefonu, portfela, torebki. W takich przypadkach, kiedy człowiek jest zdany tylko na siebie i nie ma nikogo kto mógłby mu w tej chwili pomóc, znajomość technik sztuk walki może być bardzo przydatna. Umiejętności nabyte podczas długotrwałego treningu mogą nie jeden raz uratować życie. Aikido jest sztuką walki, która uczy samoobrony przed jednym lub wieloma napastnikami. Sztuka ta posiada bardzo dobrze rozbudowany zbiór technik, w której adepci uczą się tylko i wyłącznie samoobrony. W aikido bardzo ważna jest postawa, którą nazywa się kamae, jest to pozycja podstawowa. Pozycja ta jest wyjściowa, ponieważ umożliwia swobodne poruszanie się w celu zastosowania jak najlepszej obrony przed atakiem napastnika. Adepci z tej pozycji bronią się oraz wyprowadzają ataki. Aikidocy chcąc wykonywać prawidłowo i skutecznie techniki aikido muszą zacząć od pozycji swojego ciała, czyli od kamae.
Pozycję kamae dzieli się na:
- Migi- hanmi , czyli prawa noga i ręka znajdują się z przodu,
Hidari- hanmi, czyli lewa noga i lewa ręka znajduje się z przodu.
Prawidłowo wykonana postawa, jakiej uczy się podczas treningu aikido cechuje się wyprostowanym kręgosłupem, nogi są rozłożone na szerokość barków, wtedy ciężar ciała rozkłada się równo na obie nogi. Ręce natomiast znajdują się na wysokości brzucha, w takim układzie, by jedna ręka była wyprostowana, natomiast druga lekko wysunięta od brzucha. Palce zaś są szeroko rozstawione. Pozycja kamae jest naturalna, ponieważ podczas zwykłego spaceru czy też podczas walki postawa ciała jest taka sama.
Aikido jest sztuką walki, która może poszczycić się szerokim wachlarzem dźwigni. Eksperci sztuk walki twierdzą, iż techniki wykorzystywane w aikido są jednymi z najtrudniejszych na świecie ze względu na bardzo dużą ilość detali jakie trzeba opanować.
Podstawową i zarazem pierwszą dźwignią jakiej uczy się na treningach aikido jest Ikkyo. Technika ta jest widowiskowa i zarazem bardzo skuteczna, można ją zrobić praktycznie z każdego ataku, począwszy od uchwytów kończąc na uderzeniach. Ikkyo wykonać można do przodu- omote, bądź do tyłu- ura. Chcąc starannie wykonać Ikkyo należy zadbać o dystans. Generalnie Ikkyo polega na wycofaniu nogi, która znajduje się z przodu, następnie należy wytrącić przeciwnika z równowagi poprzez nacisk na ramię od tyłu w okolicy łokcia. Ćwicząc Ikkyo podczas treningu aikido, adepci na których wykonywane są techniki, mają okazję, aby wzmocnić nadgarstki, stawy. Znajomość tej techniki jest bardzo ważna, ponieważ jej pierwszy element jest fundamentem do innych technik.
Drugą dźwignią jakiej uczy się na treningach aikido jest Nikyo, dokładnie wykonane jest bardzo niebezpieczne, w szczególności należy uważać podczas treningów na staw nadgarstkowy, aby go nie uszkodzić. Nikyo jest na tyle skuteczne, iż potrafi powalić na kolana dużo silniejszego przeciwnika. Podobnie jak przy Ikkyo dźwignię tę możemy zastosować przeciw dowolnemu typu ataku, natomiast aby nauczyć się ją wykorzystywać przeciw dowolnemu atakowi należy opanować formę podstawową, którą stosuje się w przypadku, kiedy napastnik złapie nachwytem ramię. Nikyo opiera się na właściwym zgięciu nadgarstka i skręceniu go w stronę głowy atakującego, aby spowodować ból. Nadgarstek atakującego można położyć na własnym barku, aby powstało zgięcie ręki w kształcie litery „ s”
Kolejną dźwignią jakiej uczy się adeptów podczas treningów jest Sankyo, które polega na skręceniu nadgarstka w nienaturalny sposób. Technikę tę można podobnie jak w przypadku Ikkyo oraz Nikyo wykonać w formie unieruchomienia lub rzutu. Dźwignie stosowane podczas treningów aikido są używane przez policję oraz inne służby mundurowe w wielu krajach na całym świecie. Sankyo jest doskonałą techniką, którą można wykorzystać, aby obezwładnić napastnika. Wykonując Sankyo należy skręcić nadgarstek odwrotnie niż w przypadku Nikyo, ręka musi być zgięta w łokciu, dłoń natomiast skręcana jest w stronę głowy. Ręce osoby wykonującej technikę są wyprostowane tak, ażeby napastnik nie mógł się przybliżyć, wtedy za pomocą ruchu rąk skręca się nadgarstek. Po zastosowaniu tych wszystkich czynności ma się pełną kontrolę nad napastnikiem.
Podstawowe dźwignie jakie są stosowane w aikido, to:
- Ikkyo,
- Nikyo,
- Sankyo,
- Yonkyo,
- Gokyo.
Każda z tych technik jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia, ponieważ wykonane zbyt mocno mogą spowodować kontuzje, które trudno wyleczyć, natomiast należy je wykonywać w taki sposób, aby uniemożliwić rywalowi podjęcie ponownego ataku. Aikido jest wszechstronną sztuką obrony, gdyż oprócz dźwigni istnieje duża liczba technik rzutów przykładowo takich jak:
-Kokyu Nage,
- Shiho Nage,
- Kote Gaeshi.
Techniki wykonywane podczas treningów nie mają za zadanie uczyć agresji, bądź zadawania tylko bólu napastnikowi, natomiast uczą pokory, koncentracji oraz świadomości własnego ciała. Podczas treningu aikido każdą technikę można wykonywać w trzech różnych pozycjach:
-Suwari Waza, jest to pozycja w której obaj partnerzy znajdują się w pozycji siedzącej- seiza, - Hanmi Hatachi Waza, jest to pozycja, w której osoba broniąca znajduje się w pozycji seiza, natomiast osoba atakująca stoi,
-Tachi Waza, jest to pozycja w której obaj partnerzy znajdują się w pozycji stojącej.
Techniki rzucane są drugim działem- jakich uczy się aikidoków. Jedną z najbardziej lubianych jest Kokyu Nage. Technika ta jest bardzo trudna do wykonania, ponieważ przy wykonywaniu nie używa się w ogóle siły fizycznej. Perfekcyjnie wykonane Kokyu Nage wymaga długotrwałego treningu oraz dużego poziomu zaawansowania. W jej wykonanie trzeba włożyć bardzo dużo pracy. Składa się z drobnych elementów, których nie da się opisać, ani przedstawić na obrazku, ponieważ trzeba ją czuć. Kokyu Nage jest generalnie techniką, która można przetłumaczyć jako „ rzut oddechu”. Rzut ten polega na wprowadzeniu przeciwnika w ruch obrotowy wokół własnego ciała, a następnie dokonuje się zmiany jego kierunku pod wpływem nacisku ciała ku dołowi, wtedy napastnik traci równowagę i upada
Kolejną z technik rzutów jest Shiho Nage. Termin ten oznacza „ rzut w czterech kierunkach”. Technikę Shiho Nage wykonać można poprzez odpowiednie wygięcie ręki napastnika, aby wyprowadzić go z równowagi, następnie aikidoka robi skręt wokół swojej osi, przekładając rękę nad własną głową. Ostatnią fazą tej techniki jest wykonanie rękoma cięcia, które polega na wkręceniu nadgarstka w dół, aby spowodować upadek atakującego.
Kote Gaeshi jest dobrą techniką obrony przed nożem. W przypadku takiego ataku, należy się obrócić, aby zejść z linii ataku, następnie należy przechwycić rękę napastnika, którą obejmuje się obiema rękami, aby spowodować wykręcenie oraz nacisk na nadgarstek w celu wykonania rzutu.
Aikido jest przydatną sztuką walki, która umiejętnie wybroni z trudnych, a nawet zagrażających życiu sytuacji, z którymi można spotkać się na co dzień. Osoby, które mają już długoletnie doświadczenie, wiedzą, że techniki wykorzystywane w aikido są skuteczne, oraz po opanowaniu nawet podstaw stają się możliwością obrony przed dużo silniejszym i wyższym od siebie napastnikiem. Głównym celem aikido nie jest przemoc, ani zadawanie bólu, lecz nauka koncentracji, harmonii i rozwój duchowy, by zdołać się obronić, w każdej sytuacji.
Rozdział 2. Metodologiczne podstawy badań
1. Cel i przedmiot badań
Rozważaniami nad celem i przedmiotem badań zajmuje się kilka nauk takich jak ekonomia, polityka, historia. Inną nauką, która również zajmuje się celem i przedmiotem badań oraz najszerzej zagłębia się w otoczenie społeczne- to socjologia. J. Sztumski uważa, że „ podobnie jak we wszystkich naukach, które opierają się na badaniach empirycznych , tak też w naukach społecznych, a w tej mierze i w socjologii, celem podejmowanych badań jest najogólniej biorąc naukowe poznanie badanej rzeczywistości”. Według Ch. Frankfort- Nachmias, D. Nachmiasa, cel „ pomaga nam wyjaśnić, przewidzieć i zrozumieć interesujące nas zjawiska empiryczne”70. Celem badania jest sprawdzenie intensywności uprawiania aikido w wolnym czasie przez badanych respondentów, czyli jak płeć, wykształcenie, wiek, zawód, miejsce zamieszkania, moda wpływa na uprawianie aikido. Na podstawie badania będzie można określić wydatki związane z uprawianiem aikido oraz przez jak długi czas trenowana jest ta sztuka walki przez respondenta. Ważnym punktem jest określenie przyczyny rozpoczęcia treningów, oraz ustalenie grupy w jakiej respondenci się otaczają uprawiając tę dyscyplinę sportu. Przedmiotami badań są wszystkie twory społeczeństwa, czyli zaliczyć można do nich wszystko co wchodzi w skład rzeczywistości społecznej. R. A. Podgórski „ przedmiot badań podzielił na trzy działy takie jak zbiorowości, instytucje społeczne oraz procesy i zjawiska społeczne”. Natomiast J. Sztumski pisze, że przedmiot badań „ obejmuje rozmaite twory życia społecznego, zarówno materialne, jak również idealne. Bez przesady można powiedzieć, że przedmiotem tych badań jest wszystko to, co składa się na rzeczywistość społeczną”72. Przedmiotem badania są opinie i spostrzeżenia osób trenujących aikido na temat tej sztuki walki.
2. Problemy, hipotezy badawcze, zmienne i wskaźniki
Problemy badawcze są to koncepcje poznawcze. Każde badanie realizowane przez badacza musi mieć precyzyjnie zdefiniowany problem, który jest niezbędny do tego, aby rozpocząć badania w ujęciu socjologicznym. Ch. Frankfort- Nachmias i D. Nachmias uważają, że problem badawczy to „ bodziec intelektualny wywołujący reakcję w postaci badań naukowych”73. Jak bowiem zauważył N. Goodman „ pierwszym krokiem podejmowanym w badaniach jest wybór właściwego problemu. Specyficzny cel badań może być istotną kwestią socjologiczną lub czymś, co szczególnie i osobiście interesuje badacza. Podstawa wyboru danego problemu jest mniej istotna niż jego staranne zdefiniowanie w sposób, który zapewni badanie naukowe w ujęciu socjologicznym”. Problem, na którym skoncentrowałem się w mojej pracy dotyczy przyczyny rozpoczęcia treningów aikido, który ująłem w kilku pytaniach takich jak:
1. Jakie znaczenie odgrywa wiek w uprawianiu aikido przez adeptów?
2. Jak umiejętności sztuk walki wpływają na poczucie bezpieczeństwa?
3. Jakie motywy skłoniły do uprawiania aikido?
4. Jaki jest wpływ trenowania sztuki walki na proces socjalizacji?
Bardzo ważnym elementem do rozpoczęcia badań jest teoria, natomiast teoria bez badań jest nieprzydatna. Hipotezy są definiowane przez badacza w taki sposób, na które za pomocą badań otrzymujemy odpowiedzi, informacje. J. Sztumski pisze, że hipoteza to„ przypuszczenia lub domysł wysunięty prowizorycznie dla określenia lub wyjaśnienia czegoś, który oczywiście wymaga sprawdzenia, czyli weryfikacji poprzez odpowiednie badania stosowane w danej nauce”75. Według N. Goodmana „ badaną kwestię należy sformułować w taki sposób, by można było uzyskać na nią odpowiedź. Najczęściej kwestia taka przyjmuje postać hipotezy”76. Tworzenie hipotez jest trudne, lecz jednak bardzo ważne, pomagają w trakcie badań zbierać dane, które są potrzebne badaczowi do przeprowadzenia badań empirycznych.
W niniejszej pracy sformułowałem hipotezy do postawionych problemów badawczych:
1. Uprawianie aikido jest formą spędzania czasu wolnego w której decydujące znaczenie ma wiek. Osoby dorosłe częściej uprawiają sport niż osoby młodsze, w celu utrzymania dobrej formy fizycznej.
2. Duże znaczenie dla trenowania aikido ma również bezpieczeństwo własne jak i innych, osoby trenujące tę sztukę walki czują się pewniej, bezpieczniej.
3. Ludzie coraz częściej wybierają aikido jako formę spędzania wolnego czasu, głównie ma na to oddziaływanie mediów, moda, oraz chęć uprawiania aikido w towarzystwie innych osób z własnego otoczenia. Większość ludzi preferuje zdrowy styl życia, a co za tym idzie- zdrowy styl uprawiania sportu bez zażywania jakichkolwiek używek, wspomagaczy.
4. Osoby trenujące aikido stają się bardziej pewni siebie, opanowane.
Podczas badań socjologicznych wyróżniamy zmienne i wskaźniki. Ch. Frankfort- Nachmias, D. Nachmias piszą, że „ zmienna to właściwość empiryczna mająca dwie lub więcej wartości. Innymi słowy, jeżeli badana przez nas właściwość może przybierać różne wartości, to możemy ją potraktować jako zmienną”77. Zmienne, według J. Sztumskiego są to „ wyróżnione przez nas cechy, które mogą przyjmować dwie wartości”
Podczas prowadzonych badań wyróżnić można zmienne:
- zmienne zależne, czyli takie, które są oddawane sugestiom oraz takie które badacz ma zamiar wytłumaczyć;
- zmienne niezależne, czyli takie, które oddziaływają na inne oraz takie przez którą badacz stara się wytłumaczyć przekształcania się wartości zmiennej zależnej
4. Charakterystyka badanego środowiska
Grupą objętą badaniem są osoby trenujące w Klubie pn. Polska Organizacja Aikido. Klub Polska Organizacja Aikido został założony przez sensei Jacka Ostrowskiego w latach 2007- 2008. Obecnie główna siedziba klubu mieści się w Raciborzu przy ul. Słowackiego w Szkole Podstawowej nr 15, gdzie odbywają się między innymi seminaria z mistrzami sztuk walki z całego świata. Jacek Ostrowski jest założycielem i prezesem Polskiej Organizacji Aikido, obecnie posiada 4 dan w aikido(którego miałam okazję osobiście poznać i serdecznie pozdrawiam)
Osoby badane muszą spełniać następujące warunki:
-Skończone 18 lat
- Trenujące w Polskiej Organizacji Aikido
Badana grupa składa się z mężczyzn oraz kobiet. Klub Aikido szczególną uwagę zwraca na precyzyjność wykonywanych wszystkich technik, jak również na właściwy oddech w czasie treningu. Instruktorzy w klubie posiadają niezbędne doświadczenie do prowadzenia treningów z każdą grupą wiekową. Osoby trenujące tę sztukę walki muszą być cierpliwi, gdyż, aby zdobyć doświadczenie potrzeba dużego zaangażowania, a co za tym idzie- poświęcenie niemałej ilości czasu. Aikidocy ćwiczą regularnie minimum 2 do 3 razy w tygodniu. W nauce pomagają im staże i obozy aikido, gdzie poznają innych instruktorów oraz szerzej poznają kulturę Japonii. W procesie nauczania ważny jest szacunek, życzliwość, szczerość wobec drugiej osoby. Osoby chcące się rozwijać w tej sztuce walki muszą regularnie podchodzić do egzaminów, dzięki którym otrzymują wyższe stopnie.
Rozdział 3. Analiza wyników badań
Na potrzeby niniejszej pracy przeprowadziłem badania na osobach trenujących sztukę walki aikido w klubie pn. Polska Organizacja Aikido. Przeprowadzone zostały za pomocą kwestionariusza ankiety, która zawiera 14 pytań otwartych i zamkniętych oraz 4 pytania metryczkowe. Pozwala ona na dokonanie badań w sposób anonimowy i umożliwia uzyskać informacje na temat aktywności fizycznej oraz form spędzania czasu wolnego przez osoby badane jak również poznanie przyczyn rozpoczęcia treningów aikido. Badania przeprowadzone zostały na 45 osobach, które ukończyły 18 lat podczas treningów aikido w maju 2013 roku w Polskiej Organizacji Aikido mającej siedzibę przy ulicy Słowackiego w Szkole Podstawowej Nr 15 w Raciborzu, jak również podczas seminarium zrealizowanym przez jej trenerów. Informacje uzyskane z ankiety umożliwiły uzyskanie danych empirycznych oraz opisanie wyników badań.
I. Dane demograficzne.
Badania zostały przeprowadzone w klubie pn. Polska Organizacja Aikido na grupie osób trenujących aikido, które różniły się od siebie pod względem płci, wieku, poziomu wykształcenia oraz miejsca zamieszkania. Osobami poddanymi badań byli mężczyźni, którzy stanowili- 62,22 % oraz kobiety - 37,78 %.
Płeć respondentów.
Przeglądając powyższy wykres można stwierdzić, że większą cześć osób trenujących aikido w Polskiej Organizacji Aikido stanowią mężczyźni ( 28 osób), natomiast kobiety tworzą mniejszą ilość ćwiczących (17 osób). Badania wykazały, że sztuka ta jest zdominowana przez mężczyzn, jednak tendencja ta zmienia się cały czas, ponieważ kobiety coraz częściej podejmują się ich treningów.
Wykształcenie
Respondenci różnią się również pod względem wykształcenia, możemy zauważyć, że najwięcej osób miało wykształcenie:
Średnie z maturą- 37,78 %
Wyższe- 22,22 %
Zawodowe- 17,78 %
Gimnazjalne- 6,67%
Średnie bez matury- 6,67 %
Wyższe zawodowe- 6,67 %
Podstawowe- 2,21
Miejsce zamieszkania.
Osoby mieszkające na wsi trenujące aikido stanowią 31,11 % respondentów. Nie zniechęca ich droga jaką muszą przebyć transportem publicznym lub własnym do miasta, aby udać się na treningi. Natomiast respondenci mieszkający w mieście stanowią większą część tj. 68,89 % osób przychodzących na treningi aikido, gdyż łączy się to z łatwiejszym dostępem do tego typu form spędzania wolnego czasu.
Kolejnym pytaniem w metryczce było ustalenie, czym się obecnie zajmuje badana grupa.
Status zawodowy
Z powyższej tabeli wynika, iż sporą grupę stanowią osoby pracujące- 25, co stanowi 55,56 %. Osoby uczące się lub studiujące stanowią 31,11 % to jest 14 respondentów, natomiast najmniejszą liczbę osób trenujących aikido tworzą osoby bezrobotne lub będące na emeryturze w liczbie 6 ( 13,33 %). Można z tego wywnioskować, że mimo obowiązków typu praca, szkoła lub studia osoby te chcą robić coś dodatkowego, poznawać inną kulturę, poćwiczyć w wolnym czasie lub rozwijać „ ciało i ducha”.
II. Wpływ wieku na uprawianie aikido
1. Czy w uprawianiu aikido przez adeptów wiek ma znaczenie?
Pytanie to zostało zadane po to, by sprawdzić czy wiek w uprawianiu aikido ma dla respondentów jakiekolwiek znaczenie.
Z zebranych danych wynika, iż zdecydowanie więcej osób uważa, że wiek nie ma znaczenia na uprawianie aikido- 32 osoby. Niewielka część badanych uważa, że aikido można ćwiczyć tylko pewnym okresie życia- 13 osób. Powyższa tabela wskazuje, że 71,11 % osób jest zdania, iż aikido można ćwiczyć przez całe życie natomiast 28,89 % twierdzi wręcz przeciwnie.
Struktura wieku, czasu trenowania oraz posiadanego stopnia
najwięcej osób trenujących aikido jest w wieku 18- 21 lat ( 14 osób) wynoszący 31,11 % trenujących mniej więcej od 1 roku do 11 lat. Osoby te posiadają stopnie uczniowskie oraz mistrzowskie, które można zakwalifikować w następujący sposób:
1 dan- 2 osob
y 1 kyu- 2 osoby
2 kyu- 1 osoba
4 kyu- 4 osoby
5 kyu- 1 osoba
7 kyu- 4 osoby
Kolejną grupą wiekową były osoby w wieku 22- 29 lat ze stopniami:
1 dan- 1 osoba
1 kyu- 1 osoba
2 kyu- 1 osoba
3 kyu- 3 osoby
4 kyu- 1 osoba
5 kyu- 1 osoba
6 kyu- 2 osoby
oraz 40- 49 lat ze stopniami pogrupowanymi z poniższymi stopniami:
4 dan- 1 osoba
2 kyu- 1 osoba
3 kyu- 2 osoby
4 kyu- 1 osoba
5 kyu- 2 osoby
6 kyu- 2 osoby
7 kyu- 1 osoba
Powyższe grupy wiekowe 22- 29 lat oraz 40- 49 lat prezentują się w 22,22% ( 10 osób). Stwierdza się, że trenują oni od 2 lat do 22 lat oraz posiadają stopnie od 7 kyu do 4 dan. Tylko 7 osób ( 15,56 %) jest w wieku 30- 39 lat, które ćwiczą i chcą uprawiać tę sztukę walki. Aikido uprawiają w przedziale wiekowym od 8 miesięcy do 10 lat oraz posiadają tylko stopnie uczniowskie takie jak:
1 kyu- 1 osoba
5 kyu- 3 osoby
7 kyu- 3 osoby
W przedziale wiekowym 50- 59 lat znajdują się 3 osoby ( 6,67 %), ćwiczące co najmniej od roku do 4 lat mające stopnie uczniowskie:
3 kyu- 1 osoba
6 kyu- 1 osoba
7 kyu- 1 osoba
Najstarszy respondent ( 2,22 %), który ćwiczy aikido zaznaczył wiek w rozpiętości 60 lat i więcej. Sztukę tę uprawia od 10 lat oraz posiada 6 kyu. Z wyników badań wynika, że skala wieku trenujących osób jest szeroka. Badana grupa sztukę tę trenuje od wielu lat oraz zdaje w miarę możliwości egzaminy na kolejne stopnie uczniowskie oraz mistrzowskie, po to by między innymi podnosić swoje umiejętności. Większą część osób trenujących aikido stanowi młodzież, natomiast osoby w starszym wieku też chętnie uczęszczają na treningi.
3. Sztukę samoobrony można ćwiczyć:
Zdecydowanie więcej osób badanych uważa, że aikido można uprawiać przez całe swoje życie- 40 osób, co stanowi 88,89 % ankietowanych. Wynika z tego, że wśród respondentów były osoby, które uważają aikido za sztukę walki, którą można ćwiczyć jedynie w określonym okresie życia- 5 osób, co stanowi 11,11 %. Żaden z ankietowanych nie zaznaczył oraz nie wpisał odpowiedzi „inne”.
Okres ćwiczenia aikido
Badania wykazały, że według respondentów aikido można ćwiczyć zdecydowanie przez całe swoje życie. Wynika z tego fakt, iż osoby trenujące tę sztukę walki widzą to na przykładzie własnych doświadczeń lub z obserwacji innych osób.
Jakie „ korzyści” przynosi trenowanie aikido
Następnie pytanie miało sprawdzić „ jakie pożytki” przyniosły aikidokom trenowanie tej sztuki walki. Pytanie to pozwoliło przeanalizować co respondenci uważają za korzyść po włożonej przez siebie ciężkiej pracy na macie podczas treningów.
Utrzymanie sprawności fizycznej dzięki uprawianiu aikido jest „ duża” dla 42 osób ( 93,33 %) zaś mała dla 3 osób ( 6,67 %). Żaden z respondentów nie zaznaczył odpowiedzi „żadna” oraz „nie mam zdania”. Kolejną korzyścią uprawiania aikido jest poprawa samopoczucia. Respondenci zaznaczyli w 75,56 % jako duży wpływ aikido na samopoczucie, natomiast 17,78 % odpowiedzi wskazuje na małą jego poprawę, z kolei 2,22 % stwierdziło, że taka korzyść u nich nie występuje, natomiast 4,44 % ankietowanych nie miało zdania.
Samopoczucie z uprawiania aikido
Na pytanie dotyczące spowolnienia procesu starzenia 26 osób zaznaczyło odpowiedź „duże” ( 57,77 %), „małe” 8 osób ( 17,78 %), natomiast 3 osoby ( 6,67%) „żadne”, zaś 8 respondentów (tj. 17,78 %) nie miało zdania na ten temat.
Spowolnienie procesu starzenia
Ankietowani na temat korzyści wpływającej na harmonię „ ciała i ducha” odpowiadali, że w 75,56 % ( 34 osoby) ma duże znaczenie, nieco mniej bo 11,10 % ( 5 osób) uważa, iż ma małe znaczenie. 6,67 % respondentów ( 3 osoby) sądzi, iż trenowanie w celu utrzymania harmonii „ ciała i ducha” nie przynosi żadnej korzyści lub nie ma na ten temat zdania.
Utrzymanie harmonii „ ciała i ducha”.
Z danych wynika, że aikido przynosi osobom ćwiczącym wiele korzyści. Sprawność fizyczna, lepsze samopoczucie, spowolnienie procesu starzenia oraz utrzymanie harmonii „ ciała i umysłu” są tylko niewielką namiastką tego, co ma znaczenie dla naszych respondentów, którzy są zdania, że powyższe korzyści wpływają pozytywnie na ich codzienne życie, a wszystko dzięki treningom sztuki walki aikido.
III. Poczucie bezpieczeństwa osób trenujących aikido.
5. Jak określiłby/łaby Pan/ Pani stan bezpieczeństwa w miejscu swojego zamieszkania?
Pytanie miało na celu sprawdzenie- jak respondenci oceniają stan bezpieczeństwa w miejscowościach w których mieszkają, jak również po to, by zorientować się czy ankietowani czują się bezpiecznie.
Stwierdzić można, że 44,44 % osób czuje się bezpiecznie, natomiast 26,67% jest odmiennego zdania, zaś 28,89 % osób nie ma zdania na temat bezpieczeństwa w swojej miejscowości.
6. W jakim celu Pan/Pani ćwiczy?
Kolejne pytanie miało zdiagnozować powody i cel, przez które ankietowani rozpoczęli treningi aikido
Respondenci odpowiadali na jakie cele zwracają swoją szczególną uwagę. Zdecydowanie ankietowani najczęściej ćwiczą w celu nabycia umiejętności obronnych- 25 osób ( 55,56%). Wyniki badań wskazują, że respondenci wskazywali również inne odpowiedzi takie jak np. poprawienie samopoczucia, polepszenie sprawności fizycznej, praca nad swoimi słabościami, dla poprawy samopoczucia- 14 osób ( 31,11 %), a także byli zdania, iż ważne jest nauczenie się technik- 11 osób ( 24,44 %) oraz poczucie bezpieczeństwa- 9 osób ( 20%). Wynika z tego, iż najwięcej osób ćwiczy w celu nabycia umiejętności obronnych, natomiast respondenci ćwiczą również w celu nauczenia się technik obronnych, dla poczucia bezpieczeństwa oraz wskazywali inne odpowiedzi np. dla siebie, poprawienie sprawności fizycznej, praca nad swoimi słabościami.
. Cele trenowania aikido:
-Szacunek-28
-Odwaga-25
-Honor- 16
Prawość-17
7. Na który z danych elementów Pan/Pani zwraca uwagę podczas treningu aikido?
W następnym pytaniu respondenci odpowiadali na jakie elementy zwracają uwagę podczas treningów aikido. Jest to ważne pytanie, które pozwoliło sprawdzić- na czym się skupiają osoby ćwiczące w czasie treningu tej sztuki walki
Podczas treningu aikido większość respondentów, czyli 42,22% zwraca uwagę na udoskonalenie technik walki. Duża liczba osób 35,56% twierdzi że zwraca uwagę na wszystkie czynniki przygotowujące, również taka sama liczba osób uważa, że skupia uwagę na przygotowanie fizyczne. 4 osoby czyli 8,89% podczas treningu zwraca szczególną uwagę na przygotowanie duchowe, natomiast 4,44% czyli dla 2 osób ważna jest wiedza teoretyczna. Wywnioskować można z tego, że każdy wyżej wymieniony element jest dla respondentów ważny oraz każdy skupia uwagę podczas treningu na inny aspekt.
8. Które z podanych umiejętności wpływają na Pana/Pani poczucie bezpieczeństwa?
Pytanie to dotyczy czynników, jakie nabył adept aikido trenując tę sztukę walki. Sprawdzić można w jakim stopniu różne umiejętności wpłynęły na to, że respondenci czują się bezpieczniej.
Opanowanie technik ma dla respondentów duże znaczenie bo aż dla 66,66% czyli 30 osób. Natomiast 15,56% tj. 7 osób uważa, że opanowanie technik ma dla nich małe znaczenie lub nie miała zdania na ten temat. Tylko jedna osoba twierdzi, że opanowanie technik nie ma żadnego znaczenia.
Przeczuwanie „ ruchów” przeciwnika
Duża liczba respondentów- 27 osób twierdzi, że przeczuwanie „ruchów” przeciwnika ma wielki wpływ na poczucie bezpieczeństwa. Jednakże tylko poniektóre osoby twierdzą, że ta umiejętność ma małe znaczenie- 11 osób ( 24,44%) lub nie ma żadnego wpływu- 3 osoby ( 6,67%). Kilku respondentów, czyli 4 osoby tj. 8,89% nie ma zdania na ten temat.
Minimalizacja odczuwania strachu
Ponad połowa ankietowanych, czyli 25 osób ( 55,56%) uważa, że minimalizacja odczuwania strachu ma bardzo duży wpływ na poczucie bezpieczeństwa. Paru respondentów uważa że ten czynnik ma małe znaczenie- 20%, natomiast reszta osób twierdzi, że nie ma żadnego znaczenia ( 6,67%) lub nie ma zdania na ten temat ( 17,77%).
Świadomość posiadanych umiejętności
Stwierdzić można, że świadomość posiadanych umiejętności dla 25 osób ma duże znaczenie dla poczucia bezpieczeństwa, natomiast 8 osób ( 17,77%) zwraca na to małą uwagę, zaś dla 5 osób ( 11,11%) nie ma ta umiejętność żadnego znaczenia. 7 osób( 15, 56%) nie ma zdania na ten temat. Respondenci zaznaczali również odpowiedzi inne np. kondycja fizyczna ma duże znaczenie na poczucie bezpieczeństwa- 2 osoby ( 4,44%). Zdecydowanie większość twierdzi, że opanowanie technik, przeczuwanie „ ruchów przeciwnika”, minimalizacja odczuwania strachu oraz świadomość posiadanych umiejętności ma duże znaczenie.
9. Uprawiając aikido czuje się Pan/Pani bezpieczniej?
Pytanie to zadano w celu uzyskania informacji dotyczącej, czy badana grupa ćwicząc aikido czuje się bezpieczniej. Wyniki badań pozwolą stwierdzić, czy trenując tę sztukę respondent może w sytuacji zagrożenia być pewnym swych umiejętności oraz nie obawiać się niebezpieczeństwa.
Badana grupa stwierdziła, że aikido jest sztuką walki, dzięki której czują się bezpieczniej- 39 osób. Przeciwnego zdania, czyli 6 osób twierdzi, że aikido nie wpłynęło na poczucie bezpieczeństwa. Z wyników powyższej tabeli wywnioskować można, że aikido daje poczucie bezpieczeństwa bowiem 86,67% respondentów tak twierdzi, natomiast 13,33 % jest zdecydowanie przeciwnego zdania.
Aikido jako forma spędzania wolnego czasu.
10. Uważa Pan/Pani, że aikido jest dobrą formą na spędzanie wolnego czasu?
Pytaniem tym sprawdzić można- co respondenci sądzą na temat tego, czy aikido jest dobrą formą spędzania wolnego czasu. Przeanalizować można zdanie respondentów na ten temat odpowiadając „ tak” lub „ nie”.
stwierdzić należy, iż zdecydowana większość badanych czyli- 41 osób, co stanowi 91,11% uważa aikido za dobrą formę spędzania wolnego czasu. Paru ankietowanych- 4 osoby ( 8,89%) twierdzi, że aikido nie jest dobrą formą na spędzanie wolnego czasu.
Poświęcony wolny czas na trening aikido.
Największa ilość respondentów tj. 26 osób zadeklarowała, iż poświęca czas wolny na treningi aikido od 2- 6 razy w tygodniu. Raz w tygodniu trenuje 12 osób, natomiast codziennie czas wolny na aikido poświęcają 4 osoby. „ Raz w miesiącu”- taką odpowiedź zadeklarowały 2 osoby, natomiast rzadziej niż raz w tygodniu, ale przynajmniej raz w miesiącu trenuje jedna osoba. Badanie wykazuje, iż respondenci poświęcają czas wolny na treningi aikido można przypuszczać, że są to osoby ściśle związane z tą sztuką walki.
12. Jakie czynniki wpłynęły na podjęcie treningów aikido?
W pytaniu 12. respondenci byli proszeni o zaznaczenie stopnia ważności czynników wpływających na podjęcie treningów aikido.
Pierwszym czynnikiem wpływającym na podjęcie treningów aikido jest zainteresowanie inną kulturą. Odpowiedź w „ dużym stopniu” zadeklarowało 21 osób, „ w małym stopniu” 20 osób, natomiast 4 osoby zadeklarowały, że nie mają zdania.
Kolejnym powodem rozpoczęcia treningów jest moda. Odpowiedź„ w dużym stopniu” zaznaczyło 8 osób, 27 badanych zaznaczyło odpowiedź w „małym stopniu”, zaś 10 osób stwierdziło, że nie ma zdania na ten temat. Następnym czynnikiem jest reklama, która w dużym stopniu wpłynęła na 12 osób. Najwięcej respondentów zadeklarowało, iż w małym stopniu reklama wpłynęła na ich chęć podjęcia treningów – tj. 25 osób. Natomiast 8 osób zadeklarowało, że nie ma zdania. Bodźcem wpływającym na rozpoczęciem treningów jest również styl życia, które wybrało 30 osób w stopniu dużym. Z kolei w stopniu małym odpowiedź zadeklarowało 12 osób, zaś 3 osoby nie mają zdania. Następnym czynnikiem jest czas wolny, który w dużym stopniu zainspirował 29 osób na podjęcie treningów aikido , jednak w małym stopniu wpłynął na 12 osób, natomiast 4 osoby nie mają zdania. Ostatni bodziec, który wpłynął na decyzje uprawiania tej sztuki walki jest określony mianem „inne” np. atmosfera, dbanie o sprawność fizyczną, znajomi, chęć robienia czegoś nowego. Taką właśnie odpowiedź zadeklarowało 8 osób w ”stopniu dużym”, natomiast w „stopniu małym” jak i „ nie mam zdania” nikt nie zaznaczył odpowiedzi. Badana grupa wykazała, iż najczęstszym czynnikiem wpływającym na podjęcie treningów aikido jest styl życia oraz czas wolny- takie odpowiedzi zaznaczane były w dużym stopniu. W stopniu małym najczęstszymi czynnikami były kolejno moda, reklama oraz zainteresowanie inną kulturą. Ciekawy jest fakt, iż wiele osób nie ma zdania odnośnie czynników wpływających na ich decyzje dotyczącą podjęcia treningów aikido.
V. Osoby trenujące aikido stają się pewniejsze siebie, opanowane, panują nad swoimi emocjami, agresją.
13. W dzisiejszych czasach zdominowanych przez technologię i brak ruchu, dzięki treningom aikido można:
W pytaniu 13 respondenci proszeni byli o podanie możliwości, które otwiera przed nimi sztuka aikido. Respondenci mieli do wyboru 7 opcji z możliwością wielokrotnego wyboru.
Pierwszą wartością wybraną przez 17 respondentów jest prawość. Honor wybrało 16 osób. Odwagę jako cechę zdobytą podczas trenowania aikido zaznaczyło 25 osób. 28 respondentów wybrało szacunek jako wartość zdobytą podczas trenowania aikido. Odpowiedzialność wybrało 20 osób zinternalizowaną w czasie trenowania aikido. Odpowiedź inne tj. serdeczność, wiara we własne siły zaznaczyło 5 osób. Badana grupa najczęściej wybrała szacunek jako wartość zinternalizowaną w czasie trenowania aikido, jednak prawość, honor, odwaga, odpowiedzialność były wybierane równie często.
Zinternalizowane wartości w czasie trenowania aikido
Weryfikacja hipotez
I. Wpływ wieku na uprawianie aikido.
Badania potwierdzają, iż dla zdecydowanej większości osób wiek nie ma znaczenia w uprawianiu aikido, co stanowi 71,11% ankietowanych. Większą częścią badanych trenujących aikido w klubie pn. Polska Organizacja Aikido są osoby młode- 31 osób, natomiast niewiele mniejszą liczbą osób uprawiającą tą sztukę walki są osoby dojrzałe- 14 osób. Ankietowani potwierdzili, że można aikido ćwiczyć stanowczo przez całe życie, co stanowi 88,89% respondentów. Z badań wywnioskować można, że dla respondentów trenowanie aikido przynosi w dużym stopniu takie korzyści jak sprawność fizyczna, dobre samopoczucie, spowolnienie procesu starzenia jak i utrzymanie harmonii „ ciała i umysłu”. Hipoteza, która brzmi: Dojrzały wiek ma wpływ na uprawianie aikido, nie w pełni została potwierdzona badaniem empirycznym.
II. Poczucie bezpieczeństwa osób trenujących aikido.
Część osób badanych twierdzi, iż czują się bezpiecznie w swojej miejscowości ( 20 osób badanych), natomiast reszta respondentów uważa odwrotnie ( 12 osób) lub nie ma zdania na ten temat ( 13 badanych). Badana grupa utrzymuje, iż ćwiczy zdecydowanie w celu nabycia umiejętności obronnych- 25 osób. Jednak ankietowani wymieniali również, że ćwiczą, aby nauczyć się technik oraz by poczuć się bezpiecznie. Respondenci podczas treningów zwracają uwagę na przygotowanie udoskonalanie technik walki, czyli 42,22%. Ankietowani wskazywali również, że zwracają uwagę na przygotowanie fizyczne ( 35,56%), na przygotowanie duchowe ( 8,89%), na wiedzę teoretyczną ( 4,44%). Badana grupa wskazywała również wszystkie możliwe elementy na jakie zwraca podczas treningów aikido tj. 35,56%. Badania wykazały, że na poczucie bezpieczeństwa badanej grupy wpływa w dużym stopniu opanowanie technik, przeczuwanie „ ruchów” przeciwnika, minimalizacja odczuwania strachu jak również świadomość posiadanych umiejętności. Ankietowani wskazywali również na takie umiejętności jak sprawność fizyczna. Trenując aikido osoby te czują się na co dzień bezpieczniej- 39 osób. Założona hipoteza: Osoby trenujące tą sztukę walki czują się pewniej, bezpiecznej, potwierdziła się.
III. Aikido jako forma spędzania wolnego czasu.
Z wyników badań wywnioskować można, że aikido jest nie tylko dobrym sposobem na samoobronę lecz również jest dobrą formą na spędzanie wolnego czasu według 91,11% ankietowanych. Respondenci na aikido poświęcają co najmniej 2- 6 razy tj. 26 osób. Czynniki, które wpłynęły na trenowanie aikido w dużym stopniu to zainteresowanie inną kulturą, styl życia jak i czas wolny. W małym stopniu na podjęcie treningów przez ankietowanych wpłynęła moda oraz reklama. Podsumowując przytoczone dane, można stwierdzić, iż hipoteza: Ludzie coraz częściej wybierają aikido jako formę spędzania wolnego czasu, potwierdziła się.
IV. Osoby trenujące aikido stają się pewniejsze siebie, opanowane, panują nad swoimi emocjami, agresją.
Badana grupa dzięki aikido nauczyli się przede wszystkim wytrwałości ( 60%), wzajemnej tolerancji ( 57,78%), cierpliwości ( 57,78%), panowania nad emocjami ( 51,11%), szacunku do siebie ( 46,67%), szacunku do innych osób ( 42,22%) jak i inne np. poznanie miłych ludzi ( 4,44%) . Badania wykazały, że ankietowanym w czasie trenowania aikido zostały zinternalizowane takie wartości jak prawość, honor, odwaga, odpowiedzialność oraz zdecydowanie szacunek. Hipoteza, która brzmi: Osoby trenujące aikido stają się pewni siebie, opanowane, panują nad swoimi emocjami, agresją, potwierdziła się.
Zakończenie
W niniejszej pracy na samym początku scharakteryzowano, czym są Japońskie sztuki walki. Wyszczególniono kilka najważniejszych sztuk walki wywodzących się z Japonii, które przetrwały do czasów współczesnych i są w dalszym ciągu propagowane i trenowane przez ludzi w różnych zakątkach świata. Następnie opisano sztukę walki aikido wywodzącą się z Japonii. Sztuka ta, odkąd przyjęła swoją dotychczasową nazwę, stała się bardzo popularna i ceniona, co pozwoliło na jej rozpowszechnienie się na całym świecie. Jednak każdy, kto uprawia sztukę walki wie, że „droga na szczyt” jest trudna i aby zdobyć mistrzowskie umiejętności trzeba włożyć dużo pracy i serca. W aikido adepci rozpoczynający swoją przygodę z tą sztuką walki- zdobywają doświadczenie, zdają egzaminy i otrzymują stopnie kyu, które liczy się od 6-1. Natomiast osoby, które zdobyły już 1 stopień kyu mogą spróbować swoich sił o pasy mistrzowskie, których jest 10. Sala, w jakiej ćwiczą aikidocy podlega dyscyplinie, której każdy musi się podporządkować, ponieważ ułatwia to utrzymanie ładu oraz harmonii w ciągu treningów. Jednak, jak w każdej sztuce walki, mogą zdarzyć się wypadki z powodu niepodporządkowania się zaleceniom instruktorom. Dlatego każdy, kto ćwiczy dba o to, by na porządku dziennym panował szacunek, kultura, odpowiedzialność oraz ostrożność wobec siebie nawzajem. Aikido wyróżnia różnorodność chwytów, rzutów, dźwigni jest bardzo duża, jednak każda z nich może spowodować kontuzję, dlatego należy stosować je z rozwagą, by nie zrobić komuś krzywdy. Sztuka ta uczy również zachowań w codziennych sytuacjach takich jak: uprzejmość czy też podstawowych zasad dobrego wychowania, które są niezbędne w obcowaniu z innymi ludźmi. Aikido wpływa na człowieka pozytywnie pomagając mu się od stresować i odpocząć od trudów codzienności, co również wpływa na to, że dzięki temu na zewnątrz otwarta i zrelaksowana postawa może ograniczać agresję otoczenia. Socjalizacja realizuje się w życiu jednostki w różnych aspektach, w których zdobywa umiejętności, uczy się ról społecznych przez naśladowanie i zabawę, jednak później musi podejmować decyzje, które czasem są błędne, dają możliwość kształcenia własnej osobowości i przekonań. Ważnym, jak i również nieodłącznym elementem w życiu człowieka są emocje, które rozwijane przez całe życie pozwalają odpowiednio reagować na zachowanie innych. Jednak ludzie, jak i ich system wartości czy zachowanie ulegają ciągłym zmianom, poprzez doświadczenia jakich doznają, obserwacji, oraz wieku i pozycji jakie zajmują. Duże znaczenie w życiu człowieka ma
nie tylko grupa ludzi, do której należy, kultura, czy tradycje ale również instytucje, które dbają o zdrowie, bezpieczeństwo czy nawet o wychowanie. Jednak najważniejszą instytucją jest rodzina. To właśnie dzięki niej jednostka zapoznaje się z kulturą, językiem. Rodzina powinna zapewnić dobry start w życiu. To właśnie ona pozwala na zawieranie więzi społecznych, pozwalających na trwałe i stabilne zawieranie znajomości w grupie rówieśniczej, które w życiu dają jednak dużo szczęścia i życia w zrozumieniu z ludźmi, których kochamy.
.
